Farkındalık Etkinlikleri

"Bulaşıkları yıkarken, biraz sonra içeceğimiz çayı düşünerek, yaptığımız işten bir an evvel kurtulmaya çalışıyorsak, 'bulaşıkları yıkamak için bulaşıkları yıkamıyoruz' demektir. Dahası, bulaşık yıkarken geçen sürede hayatta değiliz demektir. Aslında böyle anlarda, lavabonun başında dururken hayatın mucizesini idrak etmekten tamamen aciz bir hâldeyizdir. Bulaşıkları yıkayamazsak, muhtemelen çayımızı da içemeyeceğiz. Çünkü çayı içerken de başka şeyler düşüneceğiz, elimizde tuttuğumuz bardağın belki farkında bile olmayacağız. İşte bu şekilde geleceğin girdabına çekiliyoruz ve aslında hayatın bir dakikasını bile gerçekten yaşayamıyoruz."

Yukarıdaki alıntı, ünlü keşiş ve barış aktivisti Thich Nhat Hanh'a aittir. Bu paragrafın güzelliği anlattığı şeyin sadeliğinde gizli; hemen hemen herkes bu durumu hayatının herhangi bir anıyla ilişkilendirebilir. Farkındalık sadece meditasyon sırasında ortaya çıkan bir durum değil, daha geniş bir yaşam perspektifidir.

Aşağıda farkındalıkla yapabileceğin etkinliklerin bir listesini göreceksin. Ancak farkındalık etkinliklerini listelemek, listede yer almayan anlara farkındalıkla yaklaşmayacağımız anlamına gelmez. Aksine kendimizi düzenli ve sürekli olarak gözlemleyerek ve dış dünyayı yargılamadan fark ederek, farkındalığı hayatın her alanına yaymayı deneyebiliriz.

Yemeklerimiz sırasında genellikle yediğimize veya yeme eylemimize dikkat etmeyiz. Birlikte yemek yediğimiz insanlarla sohbet edebilir veya yalnız başımıza yiyorsak bir şeyler izlemeyi tercih edebiliriz. Aslında yemek yemek zevkle ve olasılıklarla dolu bir etkinliktir ve kesinlikle dikkatimize değer.

Bir sonraki öğününde şu adımları uygulamayı dene: 

1. İster odada, ister balkonda, ister mutfakta ol, dikkatini yemek yediğin yere vermeye çalış.
2. Rahat bir koltuk bul, konumunu ve önündeki yemeği gözünde canlandır.
3. Tabağında ne var? Yemeğine bak, tadına bakmadan önce kokla.
4. Yemeğin yanında içecek bir şey varsa, bunları içeceğin için de tekrarla.
5. Şimdi dikkatini kendine çevir. Aç mısın, yoksa susadın mı? Başka duygular ortaya çıkıyor mu? Duygularına odaklan.
6. Şimdi farkındalıklı bir şekilde yemeğinin tadına bak. Her lokmayı sevinçle yavaşça çiğne. Dikkatini hislerine yönelt. Tadı nasıl? Yemeğin tadını çıkar. Ara sıra kendine nazikçe nasıl hissettiğini sorarak doyup doymadığını kontrol et. Bu kadarı yeterli mi, yoksa daha fazlasına mı ihtiyacın var?
7. Yemek yemeyi bitirirken lezzetli bir yemeğin tadına baktığın için minnettarlığını göster.

Farkındalıklı iletişim, ihtiyaçlarının ve isteklerinin hem görüldüğü hem duyulduğu, güvenli ve besleyici bir ilişki yaratabilir.

Farkındalıklı iletişim kurmak için şunları uygulamayı dene:

1. Tamamen iletişime odaklanarak sohbete katıl.
2. Diğer kişiyi farkındalıkla dinle, söylediklerini ve iletmeye çalıştığı mesajı gerçekten sindir.
3. Konuşma sırasında duygularını ve tepkilerini tanımla.
4. İçinde bulunduğun ortamın, oturduğun veya ayakta durduğun pozisyonun, havanın, konuşmanın tonunun ve diğer kişinin sende uyandırdığı duyguların farkına var.

Pek çok insan yemek yapmayı, yalnızca pişirme eyleminin kendisine odaklandığımız bir zaman dilimi olduğu için sever. İzlenecek adımları biliriz. Malzemeleri doğrayıp dilimleriz. Bu malzemelerin kaynamasını veya kızarmasını bekleriz. Bazen bir tarifi uygularız, bazen de içgüdülerimizi takip ederek doğaçlama yaparız. Koku ya da tat bize rehberlik ederken yolumuza devam ederiz.

 Ancak bazen, o anda ne yaptığımızı fark etmeden her gün tekrarladığımız şeyleri otomatik pilotta yapıyor gibi hissedebiliriz. O sırada yaptığımız şeye odaklanmak yerine, birazdan ne yapacağımızı veya biraz önce olan bir şeyi düşünürken bulabiliriz kendimizi. Sen de yemek pişirirken kendini geçmişte veya gelecekte hissediyorsan, farkındalıklı yemek yapma tam ihtiyacın olan şey olabilir.

Farkındalıklı yemek yapmak için şunları uygulamayı dene:

1. Ne pişirmek istediğine karar ver. İsteklerine, planlarına, hem bedeninin hem de zihninin ihtiyaçlarına dikkat et. Ne yemek istersin?
2. Malzemeleri sakince hazırla. Acele etmemeye çalış. Her şeyi düzenle ve her parçanın pişirmek üzere olduğun yemeğe nasıl bir katkıda bulunacağını belirlediğinden emin ol.
3. Yemek pişirirken kendini yakından izle. Yemek yapmak, içinde farklı duyumlar barındırır: Renkler, kokular, tatlar, dokular önemlidir...
4. Malzemelerin dönüşümüne dikkat et; dilimlenmiş veya pişmiş hâllerini fark et. Tüm eylemlerine dikkat et.
5.   Dikkatinin yemek yapmakta olmadığını fark edersen, zihnini nazikçe buraya ve şimdiye davet et. Her zaman hislerini ve nefesini takip etmeye çalış.

Egzersiz yaparken, bir an evvel daha zor kısımlara geçmek için dikkatimizi artan kalp atışlarımıza ve ağrıyan kaslarımıza vermeme eğilimindeyizdir. Ancak tıpkı hayatta olduğu gibi, rahatsız edici duygulardan ne kadar kaçmaya çalışırsak, o duyguların stresini o kadar taşırız içimizde. Farkındalıklı hareket etmek, günlük hayattaki tutumumuzun güzel bir yansımasıdır.

Hareketlerine farkındalığı dâhil etmek için şu adımları izle:

1. Kendini imgele. Uzaktan nasıl göründüğünü hayal etmeye çalış.
2. Ayaklarınla yere sağlam bir şekilde bas, dik ve hareketsiz dur.
3. Göğsünü gökyüzüne doğru aç.
4. Omuzlarınızı geriye doğru yuvarla.
5. Çok yavaş birkaç adım at, bu adımların her bir bileşenini, yürümeyi yeni öğreniyormuş gibi dikkatle izle.
6. Bir çocuğun merakıyla kendine şu soruları sor:
   1. Rahat hareket ediyor musun?
   2. Bedenin nasıl hareket etme eğiliminde?
   3. Hareket etmek nasıl bir duygu?
7. Sürekli değişimi keşfet. Bedeninin bu değişikliklere nasıl uyum sağladığına dikkat et.
8. Bedenindeki hareketin zihnindeki değişimlerle örtüşüp örtüşmediğine dikkat et. Bedeninin duruşu, daha güçlü ve kendinden emin bir bakış açısı kazanmana yardımcı olabilir. Göğsünü gökyüzüne doğru açmak, dünyayı ve kendini olduğu gibi kabul etmen konusunda yardımcı olabilir.

Farkındalığını bedenine yöneltmek, o anda neye ihtiyacın olduğunu fark etmeni ve hareket sırasında kendine şefkatli ve sabırlı davranmanı sağlayacaktır. Sadece egzersiz sırasında değil, gün içinde de farkındalıklı hareket et ve herhangi bir fark olup olmadığını görmeye çalış.

Teknoloji bu dönemde bize çok şey sunuyor.

Bu seçeneklere göz at:

1. Ailen ve arkadaşlarınla çevrimiçi oyun platformları aracılığıyla çevrimiçi oyunlar oyna. (Yukarıdaki farkındalıklı iletişim ipuçlarını aklında bulundur.)
2. Bir video görüşmesinde başkalarıyla birlikte egzersiz yap. Antrenman boyunca birbirinizi motive edin. (Yukarıdaki farkındalıklı hareket ipuçlarını aklında bulundur.)
3. Bir yoga sınıfına veya canlı bir meditasyon seansına katıl.
4. Dersleri veya seminerleri dinle. Artık her şey çevrimiçi olduğu için seçenekler sınırsız.
5. Çevrimiçi kitap kulüplerine veya tartışma gruplarına katıl. 

Bağ kurmak özünde farkındalıktır. Birine gerçekten bağlı hissettiğinde, tüm farkındalığınla tam olarak o anda olursun. Arada sırada ekranlara bakmaktan yorgun düşsek de, diğer insanlarla bağlantı kurmamızı ve evimizde birçok içeriğe erişmemizi sağlayan araçlar onlar.

Farkındalık pratiğini belirli bir dönem veya etkinlikle sınırlayamayız. Hayatımızın her alanında yer alması gerekir. Düzenli olarak uygulamaya devam ettikçe, farkındalığın hayatının her alanında nasıl da çiçekler açtırdığını göreceksin.

Farkındalık pratiğini hayatına nasıl uygulayacağını merak ediyorsan şunları dene:

1. Hayatından bir an düşün; bir manzara, bir ses, hoşuna giden bir koku olabilir bu.
2. Orada kal ve kendine bu hatırayı deneyimleme izni ver.
3. Bedenini, zihnini, nefesinin akışını fark ederek tüm bileşenleri keşfet.
4. Ne yaptığını ve nasıl hissettiğini düşün.
5. Bu yaklaşımı adım adım hayatının diğer yönlerine ve anlarına taşı.